Paul Delaroche (1797-1856) İngiltere, Rusya ve Fransa tarihinin figürlerini ve sahnelerini melodramatik tasvirlerle resmederek Avrupa’da ün kazanmış ve büyük başarı elde etmiş Fransız bir ressamdır. ‘Leydi Jane Grey’in İdamı’ adlı tablosunda da İngiltere tarihinin 16 yaşındaki 9 günlük Kraliçe’sinin son anlarını portrelemiş.
Paul Delaroche’un Fransız tarihi peyzaj sanatçısı Eugène-Ferdinand Buttura tarafından çizilmiş portresi
Kral VII. Henry’nin torunu ve Mary Tudor’un kızı olan Leydi Jane Grey (1537(?) – 12 Şubat 1554), Tudor hanedanlığından geliyordu. İngiltere ve İrlanda tahtının varisi olması ise, genç kuzeni Kral VI. Edward’ın ölüm döşeğindeyken vasiyetinde Leydi Janey Grey’e tahtı bırakmasıyla gerçekleşti. Bu kararın sebebi tamamen politikti, Katoliklerin ve Protestanların yıllar süren kanlı davalarının bir sonucuydu. VI. Edward bir Protestandı ve tahta kendisinden sonra Protestan bir varis olan Leydi Jane Grey’in geçmesi gerektiği konusunda kraliyet danışmanlarıyla beraber karar aldı, bu şekilde baba tarafından kız kardeşleri Mary ve Elizabeth’i tahttan men etmiş oldu.
İngiltere tarihiyle ilgilenenler bilir ki, Mary ve Elizabeth gelecekte sırayla İngiltere tahtına oturacak ve isimleri Kanlı Marry ve İyi Kraliçe Bess olarak anılacak. Çünkü Mary I, büyük kız kardeş olarak, tahttaki hakkını geri almak için kendisi gibi Katolik güçlerle birleşti. Leydi Jane’nin destekçilerinin onu yalnız bırakması ve Mary’nin Katolik destekçilerinin baskın gelmesinin sonucunda kraliyet danışmanlarının kararı değişti. Dokuz gün süren hükmünün ardından Leydi Jane tutuklandı, önce Londra Kulesi’nde zindana atıldı. Sonrasında ise kendisinin Mary’nin hükmüne bir tehdit olarak görülmesi ve babası Henry Grey’in, Wyatt İsyan’ına katılması üzerine kendisi için idam hükmü verildi.
Delaroche’un tablosunda gözümüze çarpan en parlak, en aydınlık figür gözleri bağlanmış ve öldürülmek üzere olan Leydi Jane Grey. Tabloda sahnelenen olay ise, Jane Grey’in idam edileceği sırada, boynunu dayaması gereken tahta bloğa doğru eğilirken ayağı takılmış, dengesini kaybetmesinin ve gözlerinin bağlanmış olmasının yarattığı panikle ellerini yere doğru uzatarak “Nerede?, Ne yapmalıyım?” diye çevresindekilerden yardım istemesi.
Bu olayın gerçekliği kayıtlara geçirilmiş olsa da tarihçiler tarafından tabloda bazı hatalı ögeler bulunmuştur. Gerçekte Leydi Jane Grey’in idamının açık alanda yapılmış olması gibi. Bu tarihi hataları Delaroche’un yaklaşık 300 yıl önce yaşanan bir olayı resmetmiş oluşuna yorabiliriz. Tablodaki genç kızı kolundan tutan ve tahta bloğa doğru yönlendiren figür ise Kule’de bir Teğmen olan John Brydges. Tablonun sol tarafında Leydi’nin nedimelerinden biri ve ona bebekliğinden beri bakan dadısının, genç kızın yasını tutmakta olduklarını görüyoruz. Figürler bir tiyatro sahnesinden çıkmış gibi durmaktalar, hepsinin bir rolü ve insanda uyandırdığı bir duygu var. Teğmen’in Jane Grey’i tutuş şeklinin neredeyse babacan denebilecek bir tavırda olması, cellatın yüzündeki sıkıntılı ifade, kadınların beden dillerindeki çaresizlik gibi tabloda baktıkça bize hikâyeyi anlatan birçok detay mevcut.
Delaroche’un bu eserinin 1830 Fransız Devrimi’nden sadece birkaç yıl sonra sergilenmiş olması ülke çapında oldukça büyük bir sansasyon yaratmış ve eser oldukça popüler olmuştur. Günümüzde Londra’nın Ulusal Galerisi’nde sergilenmektedir.
SİMANUR ATEŞ
Kaynaklar:
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Execution_of_Lady_Jane_Grey
https://en.wikipedia.org/wiki/Lady_Jane_Grey
https://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Delaroche
https://www.wikiart.org/en/paul-delaroche/the-execution-of-lady-jane-grey-1833
https://www.theanneboleynfiles.com/lady-jane-greys-execution/
){kind=link}
0 Yorumlar