Salvador Dalí ve Sürrealist Sanatı

 

  Son birkaç yılın gözde İspanyol dizisi La Casa De Papel’deki soyguncuların neden Dali maskesi taktıklarını merak eden izleyenler Salvador Dali’nin hayatını ve sanatını araştırdılar. Bu yazıda ben de Salvador Dali’nin hayatından, sanat akımından ve eserlerinden bahsetmeye çalışacağım.

Hayatı

  Tam adı Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí i Domènech olan sanatçı 11 Mayıs 1904’te İspanya’nın Figueres kentinde doğdu. Ailenin Dali’nin doğumundan 9 ay önce ölen bir çocuğu daha vardı. Ailenin ikinci çocuğu olarak dünyaya gelen Dali, bu ölümü yoğun bir şekilde hissetmiş ve ilgisiz bir şekilde büyümüştür. Bu durum onun kişiliğini etkilemiş, dikkat çekmek ve ilgi görmek adına histerik davranışlar ve teatral hareketler sergilemeye başlamıştır.

Sanatı

  10 yaşında özel bir resim okuluna yazdırıldı ve 1919’da 15 yaşındayken ilk sergisini açtı. 1922 yılında Madrid’e taşındı ve burada Kübizm ve Dadaizm gibi resim akımlarından etkilenerek eserler verdi. 1925 yılında Barselona’da açtığı ilk kişisel sergisi büyük ilgi gördü ve eserleri geniş kesimlerce beğenildi. 1926’da Paris’e giden Dali, burada Kübizm akımının kurucusu, büyük saygı duyduğu Pablo Picasso ile tanıştı. 

  1929’da sürrealist akımın öncüleri Breton ve Éluard ile tanıştı ve 1931 yılında Sürrealizm etkisinde en ünlü eseri olan ‘Belleğin Azmi’ ni yaptı. 1934’te evlendi ve aynı sene New York’ta açtığı sergiyle büyük bir üne kavuştu.

 Resimlerinde Sürrealizm, Dadaizm, Kübizm ve Modernizm gibi resim akımlarını kullanan Dali, resim yapmak dışında; heykeltıraş, film, fotoğraf gibi alanlarla da ilgilendi. Amerika’da bulunduğu zaman diliminde ünlü animasyoncu Walt Disney ile Destino adlı çizgi filmi yaptı. Hiroşima faciasından sonra bilime de merak saran Dali, DNA’nın yapısını merak etti ve çeşitli çalışmalar yaptı.

İdeolojisi

  Salvador Dali sanat akımı ve eserleriyle dikkat çektiği kadar siyasi görüşü ve ideolojisi ile de dikkatleri üzerine çekmiştir. 1936’da başlayan İspanya İç Savaşı, 1939’da General Francisco Franco’nun galibiyetiyle sona erince, Dalí yeni kurulan faşist rejime desteğini açıklamıştır. Bu olay Sürrealist sanatçılar ile Dali’nin arasını bozmuş ve bazı kesimlerce tepki görmesine sebep olmuştur. Salvador Dalí ve eşi Gala 1940’da, II. Dünya Savaşı’nın yıkımlarından kaçarak 9 yıl kalacakları ABD’ye yerleştiler.

1936'da savaşın çıkacağını ön görerek yaptığı resim:

Eserleri

  Salvador Dali, döneminde siyasi ve dini görüşleri yüzünden pek sevilmemiş ve eleştirilmiş olsa da eserleri şu an dünyanın en değerli ve beğenilen eserleri arasındadır. Eserlerinin çoğu Figueres’deki Dalí Tiyatrosu ve Müzesi’nde sergilenmektedir. 

  Salvador Dali’nin etkisinde kaldığı ve kendisinin de ‘Sürrealizm benim!’ dediği Sürrealizm ya da Gerçeküstücülük akımı, 1920’lerde başlayan sanatsal bir etkinliktir. Akılcılığı yadsıyan ve karşı-sanat için çalışan ilk Dadaistlerin (Dadaizm akımının öncüleri) eserleri bu sanat akımının temelini oluşturur. 

Yazımı Salvador Dali’nin birkaç eserini daha paylaşarak bitirmek istiyorum. Okuduğunuz için teşekkür ederim.

ZEYNEP ACAYİR