Cartel'den Ezhel'e - Türkçe Rap Müzik

 

  Fiziksel olarak sağlıklı olmak ve bedenimizin işlevini daha iyi bir şekilde yerine getirebilmesi için beslenme çok önemlidir. İyi bir beslenme, iyi bir yaşantıya da önayak olur. Peki iyi bir hayat için fiziksel sağlık yeterli midir? Victor Hugo’nun da dediği gibi “Sadece bedenleri, şekilleri, görüntüleri sevenlere ne yazık. Ölüm her şeyi yok edecek, ruhları sevmeyi deneyin.” Ruhumuzun da iyi bir beslenmeye ihtiyacı vardır. Peki ruhumuzun besin kaynağı nedir? Evet, tahmin ettiğiniz gibi ruhumuzun gıdası da müziktir.

 

  Nasıl ki besinlerde çeşitlilik varsa müzikte de notaların uyumu, ezgisi, armonisi sayesinde farklı nota kombinasyonlarının bir araya gelerek yarattığı ahenk ile de farklı tarzda müzik türleri oluşur. Bu yazımızda da bu müzik türlerinden biri olan “Türkçe Rap müzik” hakkında konuşacağız.

‘Rap’ in Kelime Anlamı

  Kendi içinde de pek çok türü olan Rap'in etimolojik olarak anlamı "Rhytm and Poem" (Ritim ve Şiir ya da Ritmik Şiir) veya "Rhytmic African Poetry" (Ritmik Afrika Şiiri) sözcüklerinin kısaltması olduğu görüşü yaygın olsa da aslında Rap kelimesi, İngilizce sözlük anlamı olarak "ağır eleştiri" anlamına gelmektedir.

 

‘Rap’ in Tarihi

  Tarihinden bahsedecek olursak da kökeni 1970'lerde özellikle Afrika kökenli insanların yaşadığı Amerika'nın kenar mahallelerine (gettolara) dayanmaktadır. Kültürel kökeni Amerika'da olmasına karşın, bilinen ilk Rap parçası İtalyan Adriano Celentano'nun 1972 yılında çıkan Prisencolinensinainciusol şarkısıdır.

 

Türkiye’de Rap Müzik

  Rap müzik Türkiye’ye ise, Almanya’da yetişen ve hiphop kültürünü benimsemiş Cartel grubu sayesinde gelmiştir. Daha sonra 90’lı yıllarda Fuat Ergin, Sagopa Kajmer, Ceza ve Dr.Fuchs gibi isimler ile de tanınırlığı artmıştır. Son zamanlarda ise Ezhel, Şehinşah, Joker, Ben Fero, Şanışer, Gazapizm, Anıl Piyancı gibi isimler rap müziğin tanınırlığını ve şöhretini artırmaya devam ediyor. 

‘Rap’ te Flow

  Bir parçanın rap müzik kategorisinde değerlendirilebilmesi için BPM (Beats per minute) olarak genellikle 90BPM ve üstünde bir müzik altyapısının olması gerekmektedir. Bu türü icra ederken pek çok teknik detaya da önem verilir. Örneğin; müzik ve sözlerin akıcılığını ve kulağa hoş gelmesini sağlamak için “flow” denen teknik kullanılır. Flow, liriklerin müzik ile senkronizasyonunu sağlayan kilit öneme sahip bir kavramdır. İyi bir flow yapmak için aliterasyon ve asonansa dikkat etmeye çalışılır.

 

‘Rap’ te Rhyme

  Bir başka önemli kavram ise “rhyme”dır. Rhyme (kafiye) ise lirikal olarak benzer fonetikte söz öbeklerini bir araya getirme biçimidir. Rhyme, bir parçanın akılda kalıcılığını sağlayan kavramdır. Rhyme yapan iyi sanatçılar ise mastar sözcüklerden ve rediflerden kaçınarak kafiyeler oluşturmaya çalışırlar. Edebiyattaki kafiye türleri olduğu gibi rhyme’ın da türleri vardır. Dinlediğimiz çoğu şarkıda her bir satır sonundaki son 3-8 ünlü harfin birbiri ile aynı olması kuralı göz önünde bulundurularak rhyme yapılması iyi sanatçıların dikkat ettiği noktalardandır. Örneğin;

Server Uraz’ın Şanışer ile yaptığı “Gece” şarkısındaki

“Savaşmam imkansız koşmamsa zaman alır

Pes ettim huzuru bu kollarla saramayıp

Eskiden sorunları aşmak için çaba sarf ederdim

Artık öğrendim onlarla yaşamayı”

 

dizelerinin 1-2 ve 4. satırlarının son 7 ünlü harfleri sırasıyla “o-a-a-a-a-a-ı” şeklindedir. Bu da kulağa daha hoş gelen bir söylem ve anlatım biçimi olarak hitap ettiği için parçayı iyi olarak addetmemizi sağlıyor. Popülaritesi olan çoğu şarkıda buna benzer stiller ile kitleleri etkilemek amaç edinilir.

 

‘Rap’ te Beat

Müzik olarak da teknik detaylar vardır. Üstte de bahsettiğim gibi BPM sayısına göre (90-120 arasında olur genelde) parçalar hızlı ve yavaş tonlarda ilerler. Rap müzikte kullanılan altyapıya ise “beat” denir. Parçayı söyleyen sanatçının sesi ve lirikleri ne kadar iyi olsa da beat’in çoğu zaman bir parçada daha etkileyici bir öneme sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz. Yani kısaca rap müzik sanılanın aksine hızlı konuşmaktan çok daha fazlasıdır. Özellikle 2015-2016 yıllarında çıkan Eypio & Burakking-Günah Benim, Ceza-Suspus, Çağatay Akman-Gece Gölgenin Rahatına Bak gibi şarkıların 100 milyon üzerinde dinlenme almasındaki kritik faktörün beat’lerin geçmiş zamanda yapılan işlerden farklı olmasından kaynaklı olduğunu fark ediyoruz.

Türkçe Rap’in türlerinden bahsedecek olursak da şunları sıralayabiliriz:

 

Battle: Genellikle şarkıcının kendisini övdüğü, müzik piyasasına karşı tepkilerinin olduğu ve diğer rap müzisyenlerine yönelik meydan okumaların yer aldığı rap müzik türü

Underground: Söylenmeyeni söyleyen ve değer görme kaygısı gütmeden liriklerin dile getirildiği

Drill: Sound olarak sert olan, korku filmi soundtrackleri benzeri beatlerin yer aldığı rap müzik türü

Emotional: Sound olarak yumuşak olan daha duygusal liriklerin yer aldığı rap müzik türü

Trap: Agresif sesler ve sözler içeren auto-tune (ses akot değiştiricisi) kullanılan rap müzik türü

Protest: Hükümet ve politikalarına karşı tavır alan lirklerin yer aldığı, eleştirel tarzda yapılan rap müzik türü

Afro trap: Afrika esintili, hareketli altyapıları olan trap’e göre daha melodik olan rap müzik türü

Storytelling: Sanatçının kendi hayat hikayesinden enstantanelerin yer aldığı rap müzik türü

Mumble: Anlamlı lirikler söylemekten çok beat’e uyan mırıltılar ile müziğin ön plana konulduğu, hareketli rap müzik türü

Acapella: Beat olmadan yapılan rap müzik türü

Freestyle: Rastgele seçilen bir beat ile doğaçlama olarak yapılan rap müzik türü

Funky: Eğlenceli ve komik liriklerin yer aldığı rap müzik türü

 

Pek çok ruh halini yaşamayı sağlayan Rap müzik, lirikal yoğunluğundan ötürü de anlamlı bir müzik türü olarak göze çarpıyor. Sağlıkla kalın, Rap ile kalın.

BURAK CAN BAYER

Kaynakça:

Vikipedi